گزارش لذت سفر؛
سرای طوطی در احاطه بیغوله ها
به گزارش لذت سفر، در پس زیبایی مسحور کننده میدان نقش جهان، بیغوله ها همچون وصله ناجور، شکوه معماری صفوی را مخدوش کرده اند.
خبرگزاری مهر- گروه استان ها- ندا سپاهی: سرای حاج میرزا قدیمی ترین قهوه خانه شهر است، می گویند از عهد صفوی تابحال پابرجا می باشد، جایی در قلب میدان نقش جهان که از قدیم آنرا به نام خسته خانه یا سرای طوطی می شناختند.
این سرا در ابتدا و در زمان حیات میرزا حسین خواجه پدر محمدعلی خواجه، کارگاه مسگری و ساخت دیگ و کفاشی بوده و حتی قبل تر از آن بعنوان کاروانسرا برای استراحت مسافران استفاده می شد و البته بازاری بود برای خرید و فروش حیواناتی مانند الاغ و اسب؛ اما حاج محمدعلی خواجه آنرا به قهوه خانه تغییر کاربری داد و حالا چهار نسل پس از حاج محمدعلی (حاج میرزا) پسران و نوادگان او حدود صدسالی می شود که این سرای تاریخی را اداره می کنند.
سرای حاج میرزا جزو آثار ملی است، توریستهای داخلی و خارجی که به نقش جهان می آیند برای چشیدن طعم بریان اصفهان و غذاهای سنتی ایرانی پرسان پرسان خویش را به این مکان می رسانند؛ سرایی که در سمت راستِ سردر بازار قیصریه، در پایان راسته بازار قنادها قرار دارد. گوشه و کنار ورودی این قهوه خانه تعداد زیادی اشیای عتیقه، خُمره و چراغ و ساعت و گنجه های قدیمی است که گرد زمان بر آنها نشسته و تاریخ را تداعی می کند اما در پایان این دالان، حیاط مربع شکل کاروانسرا با بیغوله ها، غرفه های مخروبه، تاریک و درب و پنجره شکسته و تلی از زباله احاطه شده و در پیش چشم توریستهایی که از داخل و خارج برای ورود به سرای حاج میرزا باید دقایقی را در این محوطه به انتظار بنشینند، صحنه ای نازیبا به وجود آورده است.
شاید دیدن این بیغوله در قلب معماری فاخر صفوی، ذهن هر بیننده ای را درگیر کند چرا این نازیبایی ها در دل میراث فرهنگی اصفهان جا خوش کرده است و متولی کیست؟
مسؤول سرای حاج میرزا در اینباره به خبرنگار مهر می گوید: ساماندهی محوطه کاروانسرا درگیر مسائل انحصار وراثت است. در اصل اختلاف خانوادگی برای مجموعه کاروانسرا داریم و مسئله بعدی ما مشکل با میراث فرهنگی است.
وی که یکی از نوادگان مرحوم حاج محمدعلی خواجه (حاج میرزا) است، می افزاید: اینجا چهار نسل بعد از مرحوم پدربزرگم ۹۶ سال است که به کار خود ادامه داده است و امیدواریم مشکل این جا طی چند ماه آینده رفع گردد. مسئله انحصار وراثت که حل شود بحث میراثی آن چندان مشکلی ندارد چونکه میراث می گوید با همین بافت قدیمی، مرمت کنید اما اختلاف بین ۱۰ ورثه است که اینجا را به هتل سنتی تبدیل کنند یا این که مغازه های کاروانسرا را مرمت کرده و اجاره دهند.
شهرام امیری سخنگوی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان هم به خبرنگار مهر می گوید: نوادگان حاج محمدعلی خواجه می خواهند در سرای حاج میرزا نوسازی و بهسازی انجام دهند در حالیکه ما اعلام کردیم مرمت شود؛ چرا باید میراث فرهنگی با کسانی که می خواهند برای حفظ بنای تاریخی هزینه کنند مخالف باشد؟ اما در این کاروانسرا می خواهند هزینه را بر مبنای دلخواه خود انجام دهند و میراث با این مسئله مخالفت دارد.
وی می افزاید: ضروری است برای مرمت این کاروانسرا طرحشان را به میراث فرهنگی ارائه نمایند تا بررسی شده و به تصویب میراث برسد.
سخنگوی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان خاطرنشان می کند: با عنایت به این که هفته گذشته هیأت امنای بازار بزرگ اصفهان با ۱۱ عضو شکل گرفت، امیدوار هستیم که خیلی از نابسامانی های این بازار رفع گردد.
امیری اضافه می کند: کسبه این بازار بهرحال در یک فضای تاریخی کار می کنند بخصوص سفره خانه و قهوه خانه سنتی حاج میرزا که مجوز گردشگری از میراث فرهنگی دارد به واسطه تاریخی بودن آنجاست ازاین رو بنا به دلخواه و سلیقه خود نمی توانند هر کاری در این بنای تاریخی انجام دهند.
وی با تکیه بر این که طرح مرمت محوطه سرای حاج میرزا باید متناسب با اصول مرمتی باشد و به تأیید میراث فرهنگی برسد، تصریح می کند: میراث فرهنگی اصفهان از هر شخص حقیقی و حقوقی جهت کمک به مرمت آثار تاریخی استقبال می کند اما نه به هر قیمتی.
سخنگوی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان با اشاره به اینکه این نهاد برای مرمت بازار بزرگ طرح در دستور کار دارد، می گوید: باید توجه داشت که بازار بزرگ و تاریخی اصفهان بسیار عظیم است؛ طرحی که با هیأت امنای بازار و شهرداری اصفهان در دست اجرا داریم از ورودی مسجد جامع عتیق شروع می شود و تا بازار حسن آباد ادامه خواهد یافت.
امیری ضمن اشاره به این که حدود ۱۲ کیلومتر طول بازار تاریخی اصفهان است، می افزاید: فقط در بازار قیصریه که هشت کیلومتر این بازار را در بر می گیرد هشت هزار و ۵۰۰ مغازه وجود دارد و در این محدوده حدود ۱۲ هزار نفر فعال اقتصادی هستند؛ این مجموعه به این عظمت نه در ایران که اگر هر جای دیگر دنیا هم بود دولت به تنهایی توان نگهداری از آنرا نداشت.
وی ادامه می دهد: با عنایت به این که همه در این بازار فعالیت اقتصادی می کنند ضروری است که در محافظت از این بازارچه مشارکت کنند چونکه محل کسب درآمد این فعالان اقتصادی می باشد.
سخنگوی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان می گوید: مشکلات بازار بزرگ اصفهان یکی دوتا نیست؛ به ازای ۱۲ هزار کاسبی در این بازار قصه و ماجرا دارد، از توقف موتور سیکلت ها در میدان تا کندن دیوارها، مرمت غیر اصولی، تخریب، مسئله ایمنی، کپسول آتش نشانی، عبور و مرور آمبولانس و خودرو ها و برق کشی آنکه وضعیت سیم کشی برق بازار بسیار فجیع است و تابحال خدا این بنا را حفظ نموده که گرفتار آتشسوزی و مشکل نشده است.
امیری ضمن اشاره به تشکیل هیأت امنای بازار بزرگ می گوید: یکی از مهم ترین وظایف این هیأت رفع همین معضلات و مشکلات بازار بزرگ است. این بازار در میدان نقش جهان، یک شهر در شهر است و اگر فردی می خواهد برای بخشی از این بازار هزینه کند باید طرح مرمتی داشته باشد.
سرای حاج میرزا یا همان سرای طوطی در تاریخ ۲۰ اسفندماه ۱۳۸۵ با شماره ۱۸۱۰۳ در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خرابی های کاروانسرای چاه حاج میرزا یا همان سرای طوطی در قلب میدان نقش جهان مشتی نمونه خروار از نابسامانی وضعیت حفظ و مرمت این میدان باشکوه عصر صفوی است. مشابه این بیغوله ها در بازار قیصریه هم به تعداد زیاد وجود دارد که درگیرودار اختلاف نظر بین میراث فرهنگی، اوقاف، شهرداری و بازاریان به حال خود رها شده اند.
حالا با شکل گیری هیأت امنای بازار بزرگ اصفهان انتظار می رود برای حفظ و مرمت گوشه گوشه این بنای باشکوه تاریخی که میراثی جهانی است، اقدامی عاجل شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب