یادداشت مهمان؛
دایره تنگ مشاغل گردشگری و چشم انداز توسعه این صنعت در ایران
لذت سفر: گردشگری را صنعت می نامند اما به واقع این دانش تخصصی در صحنه عمل از قواعد حاکم بر حوزه صنایع بهره مند است؟
به گزارش لذت سفر به نقل از مهر؛ مینا علی اسلام، تسهیلگر کسب و کارهای خرد گردشگری در یادداشتی که آنرا در اختیار خبرگزاری مهر قرار داد نوشت: صنعت به فعالیتی گفته می شود که سبب تولید کالا و یا عرضه خدمات می شود. صنایع شامل مجموعه ای از سازمان ها و شرکت هایی است که هر کدام نیازهای خاصی از بازار را تامین می کنند. به گروهی از شرکتها یا سازمان های تولیدی که کالاها، خدمات یا منابع درآمدی را تولید یا عرضه می کنند صنعت می گویند. در علم اقتصاد، صنایع بطور کلی به عنوان اصلی یا اولیه، ثانویه، سوم و چهارم طبقه بندی می شوند. حالا صنعت گردشگری چه معنایی دارد: برمبنای تعریف فوق خدمات گردشگری شامل غذا، حمل نقل، اقامت و ویزیت و ارائه اطلاعات سایت های گردشگری و برخی خدمات رفاهی و تفریحی جانبی، هر کدام قسمتی از نیازهای مشتری که در این صنعت مسافر یا گردشگر نامیده می شود را تامین می کنند و به طبع با دایره وسیع تری از تولید و خدمات که در زنجیره پشتیبانی قرار دارند، همچون تولید مواد غذایی، مطالعه و توسعه سیستم های حمل و نقلی، ساخت و اجرای تجهیزات هتلی، ساخت و راه اندازی مجموعه های رفاهی و تفریحی، آموزش نیروی انسانی متخصص و … در ارتباط تنگاتنگ هستند. به دیگر سخن، صنعت گردشگری خود تولید کننده و تامین کننده مستقیم کالا و خدمات نیست و از همین رو در حساب های مالی بانکی برای آن تعریف مشخصی وجود ندارد. گردشگری که به خارج از کشور سفر می کند خدمات تامین شده توسط کسب وکار سفر، خدمات حمل و نقل، اسکان، غذا و نوشیدنی، سوغاتی از هر نوع، خدمات سرگرمی و غیره را خریداری می کند. واضح است که همه این فرآورده ها و خدمات به یک دسته از محصولات و خدمات تعلق دارند و این مؤید این امر است که چرا بخشی به نام گردشگری در حساب های ملی وجود ندارد. صنعت هتلداری و پذیرایی سخت بتواند به عنوان یک جایگزین در نظر گرفته شود، چون تنها پاره ای از بخش کلی گردشگریست. از طرف دیگر، خیلی از شرکتها در صنعت پذیرایی با گردشگران ارتباطی ندارند یا ارتباطاتشان اندک است. مشکل دقیقاً از همینجا شروع می شود؛ زمانی که برای تعریف یک شغل از مجموعه وسیع حوزه گردشگری، نیاز به مجوز رسمی دارید یا باید پروفایلی در سامانه مجوزهای رسمی دولت با عنوانی از شاخه های زیر مجموعه گردشگری باز کنید، یا زمانی که قصد دریافت تسهیلات را دارید و به بانک مراجعه می کنید از شما اسنادی مشابه بخش صنعت برای ارائه تسهیلات می خواهند، یا وقتی در صندوق های نوآوری، آپشنی برای گردشگری بمنظور بهره مندی از رویه های تسهیل کننده وجود ندارد، یا اگر می خواهید شرکت خلاق یا دانش بنیان ثبت کنید با علامت سوال مراجع مواجه می شوید که گردشگری مگر شغل است و چه مشخصاتی از صنعت دارد و.... همه و همه نشانه عنوان تراشی بدون پشتوانه های فکری و عملیاتی و تنظیم رویه های قانونی و اجرائی برای یک حوزه و در این مورد خاص، دامنه گسترده دانش و حیطه های خدماتی گردشگریست. از ابتدایی ترین مفهوم اقتصاد یعنی عرضه و تقاضا اگر برای تعریف دامنه گردشگری به عنوان صنعت بهره بگیریم؛ گردشگری در بردارنده آن بخش از اقتصاد است که یک کارکرد متعارف تامین نیازهای توریست را دارد. این ما را قادر می سازد تا بین عرضه و تقاضا رابطه برقرار کرده و تأثیر گردشگری بر اقتصاد را تحلیل نماییم. از همین نقطه می توانیم در پیوند مشهود خدمات قابل ارائه به گردشگر با زنجیره های تولید و عرضه چرخه های متنوعی از خدمات -حد فاصل تولید تا ارائه خدمت- گردشگری را به صورتی صنعت بنامیم که چرخه تولید و خدمت و درآمدزایی را در بر دارد و سهم مستقیم در شاخصهای اقتصادی چون درآمد سرانه، تولید ناخالص داخلی، نرخ رشد و در صورت رونق، معیارهای توسعه، دارد. با این وجود در ایران مشاغل گردشگری و صنف های حمایتگر و سامان دهنده بسیار محدود، ناشناخته و غیر حرفه ای هستند. در ایران این مشاغل ذیل عنوان کلی گردشگری شناخته می شود: آژانس مسافرتی، راهنمای تور، تور گردان -که البته یک حرفه مجزا از راهنما دارای شناسه رسمی قابل ارائه به بانک و نهادهای رسمی نیست-مدیر هتل. همین چارچوب محدود به خوبی گویای وضعیت گردشگری در ایران است. دایره وسیعی از مشاغل فعال و مؤثر در صنعت گردشگری بر طبق آن چه در جهان مرسوم می باشد، در ایران مغفول مانده است. مشاغلی چون: مشاوره تخصصی کسب وکارها و سرمایه گذاری های گردشگری، برگزار کنندگان تخصصی سمینارها، جشنواره ها، رویدادها و نمایشگاه های گردشگری، کسب و کارهای مبتنی بر گردشگری خلاق و تجربه گرا، سرآشپزهای حرفه ای آشنا به سلایق گردشگران کشورهای مختلف، مدیران روابط عمومی تأسیسات گردشگری با دانش تخصصی و مسلط به زبان های زنده دنیا، کافه داران آشنا با خصوصیات گردشگر ها، مشاوران تخصصی تجهیزات اقامتی، رانندگان توریستی که آشنا به فرهنگ و زبان گردشگر ها هستند، طراحان و مجریان خدمات تفریحی در مراکز رفاهی و اقامتی و بسیاری دیگر. اما چرا باید در ایران به صنعت گردشگری بها داده و از این نا به سامانی ها رهایش کنیم؟ جواب بسیار در دسترس است: ارتباط تنگاتنگ این صنعت با بالاتر از هزار زمینه تولیدی، تردیدی باقی نمی گذارد که توسعه و رونق گردشگری مساوی با رونق اقتصادی و برای کشوری با موانع و چالش های بی همتای اقتصادی چون ایران، کمک به گردشگری برابر با نجات اقتصادی و وابستگی به مواد خام و اولیه است. در همین چارچوب، فساد ناپذیری تولیدات گردشگری، انعطاف بالای خدمات این حوزه البته تاثیرپذیری شدید از تحولات جاری اجتماعی و سیاسی و بین المللی، فرصت های شغلی باز، همگامی شدید این صنعت با حفظ میراث و فرهنگ و تمدن و صنایع دستی هر کشور، تقویت بخش های خدماتی، ازرآوری و تقویت ارتباطات جهانی و کاهش تنش های میان کشورها، عمده خصایص سودآور این صنعت است. در عین حال از حوزه گردشگری دو نوع مالیات قابل حصول است؛ مالیات غیرمستقیم و مالیات مستقیم. مالیات مستقیم به عنوان مالیات خروج، بلیط محلهای توریستی و آژانس های مسافرتی و مالیات غیرمستقیم بر کالاها و خدماتی که گردشگران خریداری می کنند. در یک جمله گردشگری بالقوه ها را برای دولت بالفعل می کند. اما ما در ایران موانع را هر روز بزرگ تر می نماییم درست زمانی که اقدامی برای رفع حتی قسمتی از موانع قبلی نکرده ایم؛ اگر صنف های گردشگری را ساماندهی و غیر سیاسی نماییم، دامنه دانش تخصصی را با همایش ها و دوره های رایگان در گردشگری توسعه دهیم، کارهای پژوهشی بروی مشاغل جدید و قابل تعریف و ضرورت های حرفه ای در دایره خدمات گردشگری را حمایت نماییم و با رایزنی دقیق و پیگیرانه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با نهادهای مالی و صندوق های نوآوری و صنایع قدرتمند تولیدی، فایل صنعت گردشگری گشوده شود، رایزنی برای تعاملات علمی و تخصصی میان فعالین گردشگری در ایران با نمونه های موفق جهانی صورت گیرد و حضور در رویدادهای جهانی برایشان تسهیل شود، دانشگاه های دارای رشته گردشگری هم اندیشی با صنایع دیگر در امتداد پیوند صنعت و دانشگاه را جدی انگاشته و زمینه اشتغالزایی بیشتر برای دانش آموختان گردشگری را بررسی و توسعه دهند، شاید بتوانیم اندک امیدی به باز شدن روزنه های خاک خورده و رسیدن به چشم اندازی نسبتاً روشن در دنیای مدرن و توسعه یافته گردشگری جهانی داشته باشیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب