چرا اقامتگاه بوم گردی بدون مجوز رونق دارد؟
مسافران هنگام ورود به برخی شهرها با افرادی مواجه می شوند که پارچه نوشت یا کاغذنوشت هایی با محتوای اجاره خانه، ویلا و بوم گردی در دست دارند؛ خیلی از این اقامتگاها مجوز ندارند و بدون مجوز محسوب می شوند؛ اما چرا تعداد این واحدها زیاد است؟
دو مدل یا شکل توریست وجود دارد؛ عده ای علاقمند رفتن به هتل های گرانقیمت و مدرن در فضای شهری هستند. این بخش از گردشگران دوست دارند در محیط شهری باشند و امکانات مدرن در اختیار داشته باشند. بخش دیگر از مسافران علاقمند رفتن به روستا و دور از فضای شهری هستند. دوست دارند در مسافرت دور از شلوغی شهر در مکانی آرام وقت بگذرانند. در روستایی که هنوز نشانه های شهر را ندارد.
چندسالی است که ایجاد، راه اندازی و میزبانی اقامتگاه های بومگردی رایج و علاوه بر این که به شدت استقبال شده، از طرف دولت و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز از آن حمایت می شود. خانه های قدیمی که در آرام ترین و زیباترین روستاها و دنج ترین مکان های طبیعی میزبان گردشگران هستند، برای توریستهای خارجی خصوصاً جذاب اند. این خانه ها مملو از فرهنگ بومی، زندگی توام با آداب، سنن و داستان های محلی و غذاهای لذیذ با مواد بومی است که همراه با شنیدن موسیقی محلی عرضه می شوند و در عین حال هزینه اقامت در آنها ارزانتر از واحدهای اقامتی رسمی در شهرهاست.
هوشمندی گردشگران و گرایش رو به رشد آنان برای تجربه فرهنگ های بومی و محلی باعث شده آنان بیشتر خواهان نزدیک شدن به شرایط زیست طبیعی و بومی، استفاده از غذاهای سنتی و تجربه زندگی به سبک قدیم باشند. به همین سبب بومگردی با اهمیت ترین و بهترین ظرفیت جهت استفاده از این فرصت و خواست گردشگران با هدف توسعه اقتصادی و پیشرفت است.
البته فعالان حوزه گردشگری می گویند خانه های بوم گردی تنها مکانی برای اقامت مسافر نیست؛ توریست در این محل با میراث فرهنگی آن منطقه آشنا می شود از غذاهای محلی می خورد و در رویدادهای فرهنگی آن روستا شرکت می کند، در آخر نیز از صنایع دستی آن روستا می خرد.
آنچه در این میان نگران کننده است؛ وجود اقامتگاه های بوم گردی بدون مجوز است که تعدادشان هروز افزایش می یابد. نظارتی بر این اقامتگاه ها وجود ندارد و همیشه می تواند نگرانی زیادی را به وجود آورد.
نایب رییس جامعه بوم گردی کشور در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به این که پشتیبانی از خانه های بوم گردی به توسعه در سه حوزه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی منجر می شود اضافه کرد: خانه های بوم گردی تنها مکانی برای اقامت مسافر نیست. این خانه ها پاتوق فرهنگی است و در آن به موضوعات میراثی توجه می شود، همین طور تولید و عرضه محصولات صنایع دستی نیز وجود دارد در عین حال خدمات گردشگری برای مسافر انجام می گیرد.
اکبر رضوانیان اضافه کرد: در این خانه ها رویداد های و مراسم فرهنگی برگزار می گردد و آداب و رسوم آن منطقه در این خانه ها جاری است.
وی شرایط فعلی مالی برخی صاحبان خانه های بوم گردی را نامناسب ارزیابی کرد و اظهار داشت: اگر دولت می خواهد به این حوزه کمک نماید باید سرعت عمل داشته باشد تا نوشدارو نباشد، برای اینکه خیلی از صاحبان بوم گردی ها در وضعیت مالی بدی قرار دارند و درحال فروش ملکشان هستند.
سیستم بانکی، امهال تسهیلات فعالان گردشگری را به آسانی نمی پذیرد
رضوانیان با اشاره به ابلاغ اخیر بانک مرکزی به بانکها برای امهال تسهیلات فعالان حوزه گردشگری تا آخر سال ۱۴۰۰ اظهار داشت: آنچه تا حالا شاهد بودیم این است که نظام بانکی به آسانی زیر بار مالی این بخشنامه نمی رود در صورتیکه بانک مرکزی این بخشنامه را صادر کرده بانکهای عامل از اعطای این تسهیلات خودداری می کند و این مشکل ساختاری است که باید دولت آنرا رفع کند.
این فعال حوزه گردشگری اضافه کرد: تعدادی از بانکهای عامل، تنها با شرط افزایش سود تسهیلات به امهال وام راضی می شود که پرداخت سود بیشتر برای صاحبان مشاغل گردشگری، باتوجه به رکود سفر اصلا ممکن نیست.
رضوانیان اظهار داشت: محدودیت سفر در دوره کرونا تنها سبب رونق گرفتن فعالیت اقامتگاه های بوم گردی بدون مجوز می شود و هیچ نظارتی بر بوم گردی بدون مجوز وجود ندارد.
نایب رییس جامعه بوم گردی کشور پروسه تمدید و صدور مجوز برای خانه های بوم گردی را نیز سخت و کند ارزیابی کرد و اظهار داشت: این شرایط سبب می شود بسیاری افراد از گرفتن مجوز و تمدید آن صرف نظر کنند. یکی از روش های حل این موانع ایجاد بستر و تسهیل گری موضوع آموزش با فعالان این حوزه است.
وی با اعلان اینکه خانه های بوم گردی برای ثبت مجوز باید از وزارت میراث فرهنگی گردشگری، آتش نشانی، وزارت بهداشت نیروی انتظامی و اطلاعات مجوزهای لازم را گرفتن کنند اظهار داشت: در حالی که واحدهای بدون مجوز هیچ کدام از این مجوزها را نمی گیرند و به آسانی و به سرعت مبادرت به راه اندازی بوم گردی شان می کنند.
برای شکایت و بسته شدن اقامتگاه های بوم گردی غیرمجاز، باید استشهاد جمع آوری شود تا نیروی انتظامی مداخله و مبادرت به تعطیلی اقامتگاه کند. این پروسه سختی است، برای همین بسیاری اقامت های بوم گردی به فعالیت شان ادامه می دهند.
نایب رییس جامعه بوم گردی کشور با اشاره به اینکه محل فعالیت و کار بسیاری نهادها روستاست، اظهار داشت: بعنوان مثال اگر یکی از نهادها مبادرت به جاده سازی، میدان و بلوار در روستاها کند، دیگر شکل ظاهری روستا برای ساخت بوم گردی از بین می رود. به این علت به همگرایی نهادها و سازمان ها در روستا نیاز داریم.
فقط به کمیت در ساخت واحدهای بوم گردی توجه نشود
وی در ادامه توجه تنها به کمیت در ساخت واحد های بوم گردی را نادرست عنوان نمود و اظهار داشت: آنچه در بومگردی اهمیت دارد کیفیت و شرایط آن واحد بوم گردی است که متاسفانه فراموش و تنها به کمیت و افزایش تعداد واحدها توجه شده است.
رضوانیان اضافه کرد: ارزیابانی که جهت بررسی و ارزیابی خانه های بوم گردی می آیند، باید به کیفیت واحدها در ارزیابی شان توجه داشته باشند و بطور قطع نمی توان از ارزیابی که برای هتل ها و مسافرخانه ها استفاده می شود برای ارزیابی خانه های بوم گردی بهره برد. بطور قطع جهت بررسی این واحدهای گردشگری نیاز به ارزیابی وجود دارد که به مفاهیم خانه های بوم گردی آشنا باشند.
وی یکی دیگر از مشکلات خانه های بوم گردی را نبود ظرفیت سنجی برای اعطای مجوز به خانه های گردشگری عنوان نمود و اظهار داشت: بعنوان مثال در روستایی مجوز ایجاد چن بوم گردی را می دهند، در صورتیکه منابع طبیعی آن روستا اصلا کشش این میزان مسافر ندارد. یا بطورمثال مجوز بوم گردی در دو روستا کنار یکدیگر را می دهند در حالی دیگر روستاهای منطقه اصلا خانه بوم گردی ندارند.