رونمائی از نسخه ۹۰۰ ساله قرآن
لذت سفر: به گزارش لذت سفر، نسخه خطی قرآن کریم با قدمت ۹۰۰ سال و متعلق به دوران سلجوقی از جانب سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همزمان با روز کتاب، کتاب خوانی و کتابدار رونمایی گردید.
به گزارش لذت سفر به نقل از ایسنا، در این آیین رونمایی که سه شنبه ۲۴ آبان ماه در مرکز همایش های بین المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد، علی رواقی ـ قرآن پژوه و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی ـ با عرضه توضیحاتی در رابطه با تفسیرها و ترجمه های قدیمی که از قرآن کریم وجود دارد، به حوزه های جغرافیایی که این تفسیرها نوشته شده اند، اشاره نمود و در رابطه با این نسخه خطی قرآن کریم که رونمایی گردید، اظهار داشت: بر مبنای شواهد و بررسی ها قدمت این نسخه فراتر از قرن ششم هجری قمری نیست و نسخه با ارزشی به شمار می آید که به همت کتابخانه ملی خریده شده است. متن کتاب حدود ۵۸۰ صفحه است که حدود ۸۰ صفحه از آنرا خوانده و بررسی نموده ام، این نسخه بر مبنای خوانشی که داشتم در حوزه زبانی مرکز ایران یا رازی نوشته شده است. نمونه دیگر تفسیر طبری قرآن گونه ماوراءالنهری است. نسخه دیگری هم داریم که به حوزه های دیگر زبانی مرتبط می باشد و در سالهای قبل مورد بررسی قرار گرفته اند.
غلامعلی حداد عادل ـ رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ـ هم بعنوان دیگر سخنران این آیین، با تبریک روز کتاب و کتاب خوانی به کتابداران و کتاب دوستان، اظهار نمود: طبیعی است در چنین روزی کتابخانه ملی باید علمدار ترویج کتابداری و کتاب خوانی باشد. این نسخه قدیمی ۹۰۰ ساله قرآن کریم با ترجمه فارسی است. نسخ خطی یک سند مُسلم بر قدمت و اصالت تمدن هر کشوری هستند. میراث فرهنگی هر کشور مانند حافظه آدمی است اگر حافظه آدم را بگیرید از او چه باقی می ماند. اگر میراث فرهنگی ملتی را هم بگیرید چیزی از فرهنگ آنها باقی نخواهد ماند. میراث فرهنگی انواعی دارد که گویاترین آن میراث مکتوب است.
وی همینطور بیان نمود: نسخه خطی قرآن کریم که از دوران سلجوقی به جای مانده، میراث مکتوبی است که فواید فرهنگی و تمدنی دارد. این نسخه بر پیشرفت سطح کاغذسازی دلالت می کند و از حیث کتاب سازی حکایت از نوع صحافی دارد و ظاهر این کتاب نشان دهنده رموز دیگر فرهنگی صنعتی است. همینطور از حیث معنوی و محتوایی این نسخه یک سند علمی بر قدمت و اصالت یک ملت است.
حداد عادل افزود: هر نسخه خطی، هرچه قدیمی پیدا شود باید حفظ شود و بعنوان سند به آن استناد شود. نسخه خطی قرآن کریم از نسخ خطی کتاب های دیگر بیشتر است که نشان دهنده اعتقادات مردم ایران است. تکیه و تاکید من روی ترجمه های قرآن به زبان فارسی است. تردیدی نیست که یکی از دلایل رشد زبان فارسی اهتمام ترجمه قرآن به زبان فارسی است. ترجمه تفسیر طبری متعلق به ۳۵۰ هجری قمری است، یعنی این ترجمه‌ی کامل و مُفسر، پیش از شاهنامه و بیهقی به زبان فارسی درآمده است و این معنا دارد، یعنی زبان فارسی در قرن چهارم هجری قمری به ترجمه ای رسیده بوده که قرآن را با تمام عمق و معنایش به زبان فارسی در بیاورند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اظهار داشت: در رابطه با ترجمه قرآن به زبان فارسی بین فقها بحث زیاد بوده و مجوز آنرا نمی دادند و اگر این اتفاق می افتاد شاید زودتر از قرن چهارم هجری قمری این اتفاق می افتاد. ترجمه و تفسیر طبری قرآن با تنوع واژگانی که در قرآن است، خیلی پرارزش است. این ترجمه پایه باقی ترجمه ها شده است. وقتی قرآن به زبان فارسی درآمده است این اهتمام را برای زبان فارسی داشته که برای ما یک فرهنگ لغت ۱۱۰۰ ساله به ارمغان آورده است و میدان وسیعی برای تحقیقات است و سرمایه برای استادان زبان فارسی است.
حداد عادل در ادامه اظهار نمود: در سال ۱۳۴۸ در تعمیراتی که در حرم امام رضا (ع) انجام می دادند دیواری را در مجاورت ضریح برداشتند و بعد فضای خالی از نسخ قرآن به زبان فارسی یافتند که حدود ۹۰۰ سال از انظار دور بود، این نشان داده است چقدر حفظ قرآن برایشان مهم بوده است که آنرا دور از صدمه نگه داشتند. به برکت احترام به قرآن، زبان فارسی در اختیار محققان قرار گرفته است. کسی قدر این سرمایه را می داند که بخواهد قرآن را ترجمه کند؛ چونکه نیازمند این تجربه ۱۱۰۰ ساله است. البته مترجمان اولیه وسواسی داشتند که به حق هم بود، آنها ترجمه تحت اللفظی می کردند و احتیاط زیادی هم داشتند، این احتیاط در ساخت ترکیباتِ جمله ای مشکل ساز شد، اما در واژگان هیچگاه.
عصمت مومنی ـ معاون مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران ـ هم بیان نمود: قرآن کریم یکی از معجزات نبوت است. این کتاب به قدرت و توانمندی انسان در به کارگیری اختیار اشاره می کند؛ انسان می تواند جهان هایی را خلق کند و اگر این جهان با قوانین آفرینش هماهنگ باشد، رستگار می شود و اگر ناهماهنگ با قوانین آفرینش باشد در چاله نیستی می غلتد.
در ادامه این آیین، با حضور حداد عادل، علیرضا مختارپور ـ رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ـ از نسخه ۹۰۰ ساله قرآن کریم رونمایی گردید. همینطور در بخشی از این آیین از فعالان برتر در حوزه کتاب تجلیل شد.
نسخه خطی قرآن کریم که در این آیین از آن رونمایی گردید، متعلق به قرن ششم هجری قمری و دوران سلجوقیان است که از آیه ۴۱ سوره «بقره» تا آیه ۸ سوره «قارعه» را شامل می شود. در آغاز هر سوره اطلاعات سوره، شامل «مکی» و «مدنی»، تعداد آیات و کلمات، روایت حضرت رسول اکرم (ص) از خواص سوره آمده است. این نسخه دارای ۲۹۱ برگ و هر برگ ۱۳ سطر است. همینطور آرایه های به کار رفته در این نسخه به سبک سلجوقی بوده است. جنس کاغذ آن سمرقندی نخودی است و جلد آن مقوایی نخودی با پارچه قرمز است. سرخط های آن به سبک کوفی و رنگین نوشته شده است و در رسم الخط و تزئینات به کار رفته در آن، نشانه هایی از سبک دوره سلجوقی به چشم می خورد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب