تکم چی مژده بهار را می دهد
لذت سفر: لذت سفر: «تَکَم و تکم گردانی»، میراث ناملموس استان آذربایجان شرقی است که در گذشته جایگاه ویژه ای در بین مردم داشته که آنرا خوش یمن می دانستند. تکم چی ها در ایام سخت زمستان به روستاها می آمدند و نوید نوروز را به مردم می دادند.
علی فلسفی میاب ـ مسؤول ثبت میراث ناملموس آذربایحان شرقی ـ درباره این آیین به ایسنا اظهار داشت: تکم چی ها سفیران نوروز در آذربایجان شرقی بوده و هستند که حدود ۵۰ روز به عید مانده در روستاها و شهرستان ها راه می افتادند و نوید آمدن نوروز را می دادند. آنها یک گروه نمایشی عامیانه و مردمی بودند و بطور معمول چوپانان روستاها این آیین را اجرا می کردند. آنها لباس چوپانی به تن می کردند و مجسمه ای با نماد بز نر به دست می گرفتند که به زبان آذری «تکم» نامیده می شود و آبادی به آبادی، محله به محله و کوچه به کوچه، مژده رسیدن بهار را به مردم می دادند و «تکم» را می رقصاندند و اشعاری درباره ی بهار و نوروز می خوانند.
او افزود: اهالی روستا هم به آنها هدایایی چون نان، گندم، تخم مرغ و روغن محلی می دادند و آمدن «تکم چی ها» را خوش یمن می دانستند. در حقیقت زمستان های آذربایجان برای مردم این خطه خیلی مشکل بود و کشاورزها و دامدارها در این فصل مجبور بودند در خانه بمانند. در آن زمان هم تقویمی نبوده و تکم چی ها به صورتی «گاه شمار شفاهی» بودند و به مردم آذربایجان نوید می دادند، نوروز فرا می رسد و سرما و سختی رو به انتها است. بدین جهت آمدن بهار و نوروز برای مردن آذربایجان خبر خوشی بود.
فلسفی میاب، درباره ی جزئیات «تکم گردانی» نیز اظهار داشت: گروه نمایشی «تکم گردانی» از سه نفر تشکیل می شود. نفر اول تکم گردان است، نفر دوم دو چوب در دست می گیرد و به حالت موزیکال آنها را بهم می زند و اشعاری در وصف بهار می خواند و نفر سوم نیز هدایای مردم را گردآوری می کند.
مسؤول ثبت میراث ناملموس آذربایحان شرقی با بیان اینکه این آیین به نام «تکم و تکم گردانی» به شماره ۳۰ در تاریخ ۱۹ اسفندماه ۱۳۸۸ در لیست آثار ناملموس کشور به ثبت رسیده است، افزود: البته «تکم چی ها» درحال فراموشی بودند، اما در سال ۱۳۹۴ سازمان میراث فرهنگی احیای آیین های فراموش شده و در حالی فراموشی را در دستور کار خود قرار داد و این آیین جان باردیگر ای گرفت و با حمایت میراث فرهنگی، امروز گروههای هنری این آیین را اجرا و تکم گردانی می کنند و در روستاها باردیگر تکم چی ها به میدان آمده اند و مژده نوروز را می دهند.
این آیین در اردبیل نیز به مناسبت فرا رسیدن بهار، در محله های مختلف شهر اجرا می شود و برمبنای رسمی دیرین در استان اردبیل در اسفندماه، هر هفته جشنی برای استقبال از بهار راه اندازی و به طور معمول مردم این جشن ها را در میان دو چهارشنبه آخر برپا می کنند.
در این زمینه بیشتر بخوانید:
نگاهی به رسم تکم گردانی در نیر
امروز تکم گردانی در ایران جایگاه ویژه ای دارد و گروههای نمایشی زیادی در شهرهای مختلف و تهران این آیین را اجرا می کنند و حتی فیلم تلویزیونی با نام «تکم چی» به کارگردانی یدالله صمدی سال ۱۳۹۱ ساخته شد که ماهیت آن به تکم گردانی بازمی گردد و به صورتی راوی این آیین است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب