چرا رفتار و انتخاب مردم در مسافرت تغییر کرد؟
لذت سفر: لذت سفر: «آمارها نشان میدهد پراکندگی بیشتر گردشگران در نوروز امسال در بخش های شمالی و جنوبی کشور و نیز در کلان شهرها شکل گرفته و سهم فضاهای خدماتی کوچکتر و غیررسمی همچنان نسبت به هتل ها بیشتر است. افزایش چشم گیر قیمت تورهای داخلی که تابعی از شرایط اقتصادیست و از دیگر سو، گرایش جامعه به سمت بهره گیری از خدمات غیررسمی خصوصاً در بخش اقامت در نوروز امسال کاملا محسوس بود.»
به گزارش لذت سفر به نقل از ایسنا، با بسته شدن پرونده سفرهای نوروزی و ثبت ۵۷ میلیون و ۱۱۸ هزار و ۱۲۳ شب اقامت در سراسر کشور و ۵۱۳ میلیون تردد جاده ای و سفر ۱۴ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر با وسایل نقلیه عمومی، محمد جهانشاهی ـ کارشناس گردشگری ـ با نگاهی به شکل سفرهای نوروز امسال، از تغییر رفتار مسافران و چالش جدی گردشگری در وضعیت ناپایدار اقتصادی آگاهی داد.
وی در نوشتاری که در اختیار ایسنا قرار داد، وضعیت صنعت گردشگری و سفرهای نوروزی امسال را اینگونه تشریح کرد: «گردشگری در ایران در حالی به استقبال با اهمیت ترین فصل کاری خود در نوروز ۱۴۰۲ رفت که سال سختی را پشت سر گذاشته بود؛ از نوروز گذشته تا نیمه اول سال ۱۴۰۱ بااینکه شاهد حرکت باردیگر گردشگری کشور بعد از گذر از دوران کرونا با ریتم آرامی بودیم، اما تحت تاثیر نوسانات اقتصادی و سپس التهابات اجتماعی در پاییز گذشته، درحالی که انتظار ورود توریستهای خارجی و شروع دوره ای جدید بعد از سه سال رکود را داشتیم، با کاهش شدید ورود تورها و گردشگران از بازارهای سنتی و نیز کشورهای همسایه رو به رو شدیم و گردشگری داخلی هم به شکلی از حرکت ایستاد و به این ترتیب، کسب و کارهای گردشگری بیشترین ضرر و زیان را متحمل شدند.
بااینکه متولیان این صنعت باتوجه به شرایط، رویکرد بهره گیری از ظرفیت های قانونی برای بهبود وضع موجود را در پیش گرفتند تا تعدادی از دغدغه های فعالان گردشگری خصوصاً در بخش های مربوط به کاهش هزینه های بالاسری جدی گرفته شود که عمده موارد با ساختارمندسازی درآمدهای حاصل از عوارض خروج به نفع گردشگری، معافیت های مالیاتی، بهره مندی از نرخ تعرفه های خدماتی در بخش انرژی و... مرتبط بود.
در این شرایط، وضعیت اقتصادی کشور به سبب تجربه بالاترین مدت ماندگاری نرخ تورم تا بیش از ۴۰ درصد و رسیدن این نرخ به نزدیک ۴۷ درصد، نتایج جدی همچون افزایش شدید هزینه ها در تاسیسات گردشگری خصوصاً در بخش خدمات اقامت و پذیرایی را رقم زد.
از طرف دیگر، افزایش نرخ در سایر بخش ها، همچون حمل و نقل و نیز کاهش قدرت خرید مردم و تاثیر مستقیم آن بر صنعت گردشگری کشور، نگرانی تازه ای را رقم زد. باتوجه به وابستگی شدید این صنعت به گردشگری داخلی، پیش بینی بروز چالش هایی در راه بهبود این وضعیت، خارج از دایره توان و مسؤولیت نهاد متولی، دور از ذهن نبود، خصوصاً آن که همزمانی نوروز با ماه مبارک رمضان نیز شرایط ویژه ای را رقم می زد.
این دغدغه ها از طرف تشکل های گردشگری مرتب مطرح می شد و برای تشویق مردم، صحبت از اعمال تخفیف های ویژه نیز به میان آمد، اما باتوجه به ضریب اشغال پایین تر از حد معمول هتل های کشور در سال گذشته، بدون شک بهره برداری حداکثری از بازار نوروزی هدف اصلی فعالان این صنعت بود.
افزایش چشم گیر قیمت تورهای داخلی تابعی از شرایط اقتصادیست و از دیگرسو گرایش جامعه به سمت بهره گیری از خدمات غیررسمی خصوصاً در بخش اقامت در نوروز امسال کاملا محسوس بود؛ چونکه این تغییر رفتار متناسب با قدرت خرید مردم شکل می گیرد، بطور مثال هزینه های سه شب اقامت یک خانواده چهارنفره را می تواند گاه تا ۵۰ درصد نسبت به اقامت در یک هتل متوسط کم کند و این عاملی است برای کاهش بهره مندی تاسیسات رسمی گردشگری از بازار داخلی، آن هم در بهترین فصل سفر در کشور.
برمبنای برآوردهای سال ۹۶ حداقل ۲۰۰ هزار واحد اقامتی غیررسمی در سراسر کشور نسبت به ارائه خدمات اقدام می کنند که از این تعداد کمتر از ۱۰ درصد در قالب خانه مسافر فعالیت رسمی دارند و بیشتر آنها خارج از هر قاعده و کنترلی فعالیت می نمایند، یعنی نه درگیر نظارت و کنترل نرخ و خدمات هستند و نه در چرخه پرداخت عوارض و مالیات و... قرار دارند.
مقاصد پرترددی از جمله، مازندران و گیلان، مشهد و نیز هرمزگان بخش زیادی از مسافران نوروزی را که چندین برابر ظرفیت های رسمی این مقاصد هستند، در این بخش میزبانی کردند و در کنار این فضاها، آموزش وپرورش و مهمانسراهای دولتی نیز میزبان بخش قابل توجهی از گردشگران در تعطیلات نوروز بودند. بطور معمول ضریب اشغال زیر ۵۰ درصد، مدیریت یک هتل را به لحاظ هزینه ها گرفتار مشکل می کند و موجب عدم امکان ذخیره سازی هزینه های استهلاک می شود و نیز خواب سرمایه را بدنبال دارد که این شرایط در طولانی مدت موجب دور شدن مجموعه از پروسه بروزرسانی و نیز کاهش استانداردها در واحد خدمات دهنده می شود.
آمارها نشان میدهد پراکندگی بیشتر گردشگران در نوروز امسال همچنان در بخش های شمالی و جنوبی کشور و نیز در کلان شهرها شکل گرفته و سهم فضاهای خدماتی کوچکتر همچون اقامتگاه های بوم گردی و نیز خانه مسافرها و فضاهای غیررسمی همچنان نسبت به هتل ها بیشتر است. بااینکه قیمت هتل های کشور نسبت به سایر نقاط دنیا بسیار ارزان تر است، اما برای مصرف کننده داخلی جذابیت چندانی ندارد که علاوه بر عامل اقتصادی، بنظر می رسد مسائل فرهنگی نیز در این بین دخیل باشد، وگرنه ظرفیت حدود ۱۳۵ هزار تخت هتل های کشور نسبت به بازار چند ده میلیون نفری سفرهای داخلی کشور عدد بسیار کوچکی به حساب می آید، اما همیشه سهم این تاسیسات از تعداد اقامت های نوروزی کمتر از ۱۰ درصد است، آن هم با ضریب اشغال متوسط ۵۰ تا ۶۰ درصد در پرسفرترین روزهای سال بوده که جای تامل بسیار دارد؛ چونکه برای بهره مندی کامل صنعت هتلداری کشور از بازه ۱۵ روزه سفرهای نوروزی تنها به ۲ میلیون نفر ـ شب اقامت از ده ها میلیون اقامت شبی که در این دوره به انجام می رسد نیاز دارد.
کل ظرفیت اقامت رسمی صنعت گردشگری کشور در قالب انواع هتل، مهمانپذیر، خانه ها و اقامتگاه های کوچک و... نزدیک به ۱۷۰ هزار واحد با توان ارائه خدمات به ۵۰۰ هزار نفر در یک شب است که در مقابل بازار سفر داخلی کشور عدد بسیار کوچکی است. این عدد را مقایسه نماییم با شهری مثل استانبول که به تنهایی بیش از ۹۰۰ هتل با ظرفیتی نزدیک به ۶۰۰ هزار تخت دارد.
در سالهای اخیر و خصوصاً دو دهه گذشته شاهد حضور بخش قابل توجهی از مردم کشور در بخش میزبانی هستیم که در قالب راه اندازی کسب وکارهای خرد و بنگاه های کوچک اقتصادی فعالیت رسمی و غیررسمی دارند که حجم گسترده فضاهای اقامتی کوچک (مجاز و غیرمجاز) و شکل گیری استارت آپ های موفق در این زمینه نشان بارز این تحول است و همانطور که در سالهای ۹۳ و ۹۴ شاهد شکوفایی گردشگری کشور در بعد داخلی و خارجی بودیم، شکی نیست در وضعیت پایدار، با پایان هزاران پروژه کوچک و بزرگ گردشگری در دست انجام در سراسر کشور، شکوفایی این صنعت با قابلیت گسترش سریع، عامل مهمی در پویایی اقتصادی و ایجاد شور و نشاط اجتماعی خواهد بود و به عنوان ابزاری موثر در دیپلماسی عمومی نقش مهمی در پروسه توسعه کشور خواهد داشت؛ مبحثی که همچنان در راه تحقق الزامات حداقلی آن گرفتار چالش های جدی هستیم و در راه دستیابی به اهدافمان و درچارچوب سیاست های کلان ابلاغی موفق عمل نکرده ایم.»
این کارشناس گردشگری، پویایی، خلاقیت و حرفه ای گری را تنها شانس باقی مانده در این راه پرچالش دانست. به زعم او، بخش دولتیِ مالک و سهام دار در صنعت میزبانی و گردشگری و بخش خصوصی مستقل کمتر نگاه حرفه ای و راهبردی را حول محور مدیریت این صنعت متمرکز ساخته اند که رکود خودخواسته و ناخواسته امروز را رقم زده است.
جهانشاهی با اشاره تغییر رویکرد مردم در مسافرت و استفاده بیش از اقامتگاه های غیررسمی مطابق آمار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، صاحبان صنعت میزبانی و هتلداری را همچون بازیگران اصلی در اصلاح این وضعیت دانست و افزود: «به نظر می رسد صنعت هتلداری باید بدنبال راه برون رفت، متفاوت از آنچه تا کنون بدنبال آن بوده است، باشد؛ چونکه چشم دوختن صرف به حمایت های دولتی برای خیلی از فعالان این صنعت حاصلی ندارد، جز ادامه مسیری که تا امروز برای خیلی از فعالان این صنعت رقم خورده است. درحالی که در همین شرایط، مجموعه ها و واحدهای به نسبت موفقی وجود دارند که با رویکرد تازه و متفاوت از مسیر غالب صنعت گردشگری کشور، توانستند مسیر موفقی را تا امروز طی کنند.
فراموش نمی نماییم دامنه تاثیر کرونا در صنعت هتلداری نرخ رشد منفی نزدیک به ۷ درصد را رقم زد که بسیار با عدد متوسط این گروه (خدمات) که ۱.۷ درصد بود فاصله دارد و یکی از دلیلهای به هم خوردن ریتم کاری در صنعت هتلداری می تواند همین عامل باشد که عملا بازسازی شرایط بدون رویکرد جدید امکان پذیر نیست.
هتل ها بخش مهم پروسه محصول سازی و توسعه گردشگری هستند متاسفانه این بخش مهم به دلیلهای مختلف هیچ گاه امکان حرفه ای بودن تمام و کمال را پیدا نکرده است و همیشه مجبور به حرکت در سطح معمولی بوده است. ضعف های صنعت هتلداری در کشور بسادگی در نبود برنامه ریزی مناسب در زمینه هایی خصوصاً نرم افزای، همچون منابع انسانی بازاریابی و تبلیغات محسوس است.
در کنار این شرایط، ناتوانایی در به سازی مدوام سخت افزاری و حفظ استانداردهای حداقلی که این را می توان یک ضعف بنیادی خواند، کاملا محسوس است. بااینکه بخش زیادی از چالش های صنعت هتلداری و سفر مستقیما تحت تاثیر شرایط ناپایدار اقتصادی و بی ثباتی بازار است، اما شکی نیست نمی توان از نبود اراده جدی در این صنعت سخن به میان نیاورد، جایی که هم بخش های دولتی مالک و سهامدار در این صنعت و هم بخش خصوصی مستقل نقش دارند.»
منبع: enjoytrip.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب