روایتی از نگاه ابزارگونه به زن
استخدام منشی مدیرعامل فقط خانم مجرد با روابط عمومی بالا!
لذت سفر: ابعاد مختلف خشونت و آزار مقابل زنان، می طلبد که قانونگذاران بمنظور پیش گیری از وقوع آزار و از طرف دیگر احقاق حقوق آزاردیده، تعاریف دقیقی برای مصادیق مختلف آزار و خشونت مقابل زنان داشته و مجازات هایی را وضع کنند چونکه نبود این تعریف دقیق و مجازات بازدارنده نتیجه ای جز جری تر شدن آزارگر و افزایش لطمه پذیری آزاردیده ندارد.
به گزارش لذت سفر به نقل از ایسنا، آن چه به وضوح در بعضی آگهی های مربوط به استخدام در اپلیکیشن های نیازمندی های اینترنتی یا سایت های درج آگهی کاریابی دیده می شود؛ استخدام «خانم مجرد با روابط عمومی بالا» است.
گویی معیار اغلب کارفرمایان برای استخدام نیرو یا دست کم اولین معیارها برای استخدام نیرو «مجرد بودن» و «خانم بودن» است. بطور معمول آن چه به ذهن متبادر می شود این است که اغلب کارفرمایان خواهان استخدام نیروهایی بدون حاشیه و با کمترین درگیری و دغدغه غیرشغلی هستند تا فعالیت حرفه ای و شغلی در اولویت نیرو قرار گیرد و بدین جهت بدنبال نیروی مجرد می گردند و از آنجائیکه جلب رضایت زنان برای استخدام با حقوق پایین آسان تر از مردان است، مبادرت به جذب نیروی زن می کنند.
شاید این نکته در مورد قسمتی از جامعه کارفرمایان صدق کند اما وقتی به توضیحات و شرایط درج شده در بعضی از آگهی استخدام ریز شویم، متوجه می شویم که اساسا بحث تعدادی از این آگهی دهندگان درباب تاکید بر «مجرد بودن» و «خانم بودن»، چیز دیگری است؛ مساله ای که روایات جسته گریخته کارجویان زن آنرا تایید می کند.
یکی از آگهی های استخدام درج شده در یک اپلیکیشن نیازمندی اینترنتی با عنوان «منشی خانم مجرد با روابط عمومی بالا و... »، در وضعیت استخدام خود نوشته است: «نیازمند خانم مجرد، سن از ۱۸ تا ۳۲ سال، جهت انجام منشی گری با روابط عمومی بالا، با ظاهری آراسته»، این کارفرما همین طور تاکید کرده است که کارجویان به هیچ عنوان تماس تلفنی با کارفرما نگیرند و فقط مشخصات خودرا همراه با عکس به واتس آپ ارسال نمایند.
در آگهی دیگری با عنوان «استخدم خانم منشی مدیرعامل»، درج شده است که منشی باید حتما قابلیت همراهی مدیر عامل جهت مراجعه حضوری به شرکتها و ماموریت ها به مراکز استان و خارج از کشور را داشته باشد و نیرو حتما باید مجرد و بین ۲۰ تا ۳۰ سال سن داشته باشد. این آگهی نیز تاکید دارد که کارجویان از تماس خودداری کرده و رزومه خودرا به همراه «عکس کامل» به واتس آپ ارسال نمایند چونکه روزمه هایی که همراه با «عکس کامل» ارسال نشوند بررسی نخواهند شد.
کارفرمای دیگری هم در وضعیت استخدام تاکید کرده است که نیازمند خانم مجرد برای کمک در امور خود در زمان حضورش در دفتر، حتی بدون سابقه کار و بدون محدودیت سنی است و متقاضیان در ابتدا باید عکس خودرا در واتس آپ ارسال نمایند.
به گزارش لذت سفر به نقل از ایسنا، ماه دیگر ۴۳ سال «سارا» پُر می شود، دختری که از ۲۶، ۲۷ سالگی روی پای خودش بوده، کار کرده و مستقل از والدین و به تنهایی زندگی می کند و در راه این استقلال آزارهایی را تجربه کرده است، می گوید: «من هفت سال در یکی از جزایر جنوبی ایران زندگی می کردم. کارمند هتل بودم، درآمدم خوب بود و توانسته بودم یک زندگی مستقل را برای خود فراهم کنم اما به علت شرایط اقتصادی نتوانستم از پس هزینه های زندگی بر آیم و مجبور شدم به تهران نقل مکان کنم و در یک شرکت مشغول به کار شدم. اینجا هم کار و بارم خوب بود تا این که شرکت تعدیل نیرو کرد. از آن روز به بعد باوجود ۱۵ سال سابقه کار و توانایی حرفه ای به علت برخی مسائل نتوانستم کار پیدا کنم.»
وی درباره ی شرایط سخت کاریابی برای زنان توضیح می دهد: «از بامداد که بلند می شوم تا شب شاید به شش هلدینگ یا شرکت برای استخدام سر می زنم، نخستین چیزی که برایشان مهمست مجرد بودن است. من هم مجردم و از این نظر با این شرط کارفرما مشکلی ندارم اما تعدادی از این کارفرمایان خواسته هایی دارند که قابل پذیرش نمی باشد و باوجود نیاز به کار مجبور می شوی قید آن شغل را بزنی و دنبال کار دیگری بگردی.»
به گزارش لذت سفر به نقل از ایسنا، بر اساس گزارش های مرکز آمار ایران؛ گرچه نرخ مشارکت اقتصادی زنان طی سالهای ۹۶ تا ۹۸ حوالی ۱۷ درصد ایستاده بود اما از سال ۹۹ به بعد، به ۱۳ درصد تنزل یافته است به صورتی که سال قبل نرخ مشارکت اقتصادی زنان ۱۳.۶ درصد بود. به زبان دیگر پارسال تنها ۱۳ درصد از زنان ۱۵ ساله و بیشتر در سن کار، یا شاغل و یا در جستجوی کار بوده اند.
از طرفی پارسال نرخ بیکاری زنان ۱۵ ساله به بالا ۱۵.۸ درصد بوده است و این یعنی ۱۵.۸ درصد از زنان ۱۵ ساله به بالای فعال اقتصادی، در سال ۱۴۰۱ بنا به هر علتی و باوجود جستجو برای شاغل شدن، اصلا کاری پیدا نکرده بودند و یا شغل خودرا از دست داده و موقعیت شغلی دیگری برایشان پیدا نشده است.
نرخ بیکاری زنان جوان یعنی بانوانی که در بازه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال قرار دارند نیز پارسال به ۲۷.۸ درصد رسید و به زبان دیگر پارسال ۲۷.۸ درصد از زنان ۱۸ تا ۳۵ ساله فعال اقتصادی، باوجود جستجو برای اشتغال، نتوانستند کاری پیدا کنند.
پر واضح است که آمارهای مربوط به مشارکت اقتصادی پایین زنان و نرخ بیکاری آنها به عوامل مختلف و ملموسی بستگی دارد که در جای خود نیازمند بررسی است اما نمی توان از مسائل و مشکلات ناملموسی که ولو بصورت موردی و غیر عیان در لایه های پنهان مسیر اشتغال زنان قرار می گیرد و آنها را ناخواسته به سمت فرار از محیط کار سوق می دهد، غافل شد گو اینکه روایت های بیان شده از طرف زنان آزار دیده در محیط کار بر این امر تصریح دارد.
این شرایط درحالی وجود دارد که بطور معمول زنان درباره ی تجربیات آزار و خشونت خصوصاً خشونت جنسی تجربه شده در محیط کار، با کسی صحبت نمی کنند. شاید اصلی ترین دلیل آن وجود دیدگاهی در میان عموم مردم است که زن را مقصر دانسته و می پندارد که بطور حتم زن رفتاری از خود نشان داده که چنین واکنشی دریافت کرده است و این امر سبب شده ناخواسته بیان چنین مسائلی برای بخش عمده ای از زنان شرم ناک باشد.
از طرفی خلاء های قانونی نیز شرایط را برای آزارگر راحت کرده است. به صورتی که عدم تعریف دقیق چنین آزارهایی در ادبیات حقوقی و به تبع آن نبود روند شفاف و دقیق برای پیگیری موضوع از مسیر قانونی سبب شده است خیلی از زنان از همان ابتدا قید فاش کردن این آزارها را بزنند. اهمیت این خلاء زمانی حس می شود که اساسا آزار و خشونتی نظیر استفاده ابزاری از زن در هر محیطی همچون محیط کار، هنوز هم به رسمیت شناخته نشده و صادقانه باید گفت اثبات آن نیز به علت نبود علایم و شواهد فیزیکی و بیرونی نا ممکن است. با این وجود سکوت الزامی راویان این آزارها و از جانب دیگر سکوت قانون در مقابل این آزارگران به ادامه چرخه آزار کمک می نماید.
خلاءهای قانونی و فرهنگی در حوزه خشونت مقابل زنان
در همین راستا ندا حاجی وثوق، فعال حوزه زنان و دبیر کمیته زنان و صلح انجمن علمی مطالعات صلح ایران، در گفت و گو با ایسنا، اظهار نمود: در ابتدا باید بگویم که نگاه ابزارگونه به زن در بعضی محیط های کاری وجود دارد اما نباید این امر فقط منحصر به محیط های کاری نماییم و بخواهیم بصورت جزیره ای و موردی با این امر برخورد نماییم.
این فعال حوزه زنان معتقد است: ما در حوزه خشونت مقابل زنان خلاء های قانونی و فرهنگی داریم که این دو خلاء در هم تنیده شده اند و نمی توان این ها را از هم تفکیک کرده و مجزا از هم دید.
حاجی وثوق با تکیه بر این که وظیفه نظام آموزشی و فرهنگی جامعه این است که سمت و سوی مشخصی به انسان ها دهد و نیازهای انسان ها را در ظرف زمانی و مکانی خود تعریف کند، اضافه کرد: وقتی سهم زنان ما از بازار کار ایران تنها حدود ۱۵ درصد است یعنی عرصه کاریابی برای زنان خیلی کوچک است و آنها ناچار به تن دادن به تعدادی از مسائل برای امرار معاش هستند. اگر در بازار کار شرایطی بود که زنان ما انتخاب های بیشتری داشتند اساسا آمار خشونت در محیط های کاری نیز پایین تر می آمد.
کدام قانون یا سند بالا دستی مشخصا به آزار در محیط های کاری پرداخته است؟
وی افزود: از طرفی همیشه ابژه (هدف میل و خواسته قرار گرفتن) تمام مسائل زن است و این خودش منجر به سکوت زن در مقابل آزار می شود و این سکوت موجب تکرار بیشتر این اتفاق می شود. از طرفی ما خلاء قانونی نیز در این امر داریم، کدام قانون یا سند بالا دستی مشخصا به آزار در محیط های کاری پرداخته است؟. این درحالی است که آمار این امر کم نیست و سکوت درباره ی این مساله یعنی بازتولید این امر در جامعه.
چرا به دختران آموزش مقابله با خشونت نمی دهیم؟
این فعال حوزه زنان درباره ی خلاء های آموزشی موجود درباب منع خشونت مقابل زنان نیز خاطرنشان کرد: مستقیما هیچ آموزشی درباره ی مصادیق آزار جنسی در محیط های کاری به دختران داده نشده است. به آنها مهارتی نداده ایم که این نوع از خشونت را بشناسند و بتوانند در مقابل این نوع از خشونت مقابله کنند. اصلا دختران این موارد را باید کجا آموزش ببینند؟.
وی ادامه داد: وقتی زنی در محیط کاری مورد آزار قرار می گیرد باز هم زن است که مجبور به ترک کار می شود. در این شرایط اقتصادی که عرصه برای زنان کوچک و محدود است، باز این زنان هستند که مجبور به ترک کار می شوند و این امر منجر به سکوت و سکوت منجر به بازتولید خشونت و تسلسل این دوره می شود.
تعریف مردانه از منابع قدرت و ثروت
حاجی وثوق تصریح کرد: منابع قدرت و ثروت مردانه تعریف شده است و زنان برای نزدیک شدن به این منابع گاهی ناچارند تن به انواع و اشکال خشونت دهند. شما جامعه ای را تصور کنید که منابع و امکاناتش نا محدود بین زن و مرد برابر و مساوات رعایت شده است، آیا کسی مجبور می شود برای کسب حقوق و موقعیت بهتر و برای یک سفر تن به آزار جسم و روح خود دهد؟.
وی همین طور بیان کرد: این دسته از زنان اساسا بدون حامی و پشتیبان هستند، به صورتی که بیان مساله آزار زنان از طرف جامعه دفع می شود و حتی اگر دفع هم نشود و جامعه بخواهد به این مساله توجه کند، این مساله به شکل اشتباهی مطرح می شود. بطورمثال گفته می شود، فلان درصد از زنان مورد خشونت در محیط کار قرار گرفتند، طرح مساله به این شکل یعنی زن ابژه این مساله است. موضوع را باید به شکل دیگری بیان کرد تا ابژه بودن از روی زن برداشته شود. برای مثال باید بگوییم چرا مردی که زنش را دوست دارد مقابل او خشونت به خرج داده است؟. چرا برخی آقایان به خود اجازه تجاوز می دهند؟. در این حالت است که توانسته ایم مشکلات را ریشه ای و با مبنای دو جنس حل نماییم. مادامی که ما نیمی از مساله را نبینیم و نقش مردان در بروز خشونت مقابل زنان را نادیده بگیریم، هیچ چاره ای وجود ندارد.
راهکارهایی برای پیشگیری از خشونت مقابل زنان
حاجی وثوق در بخش دیگر سخنان خود به بیان راهکارهایی برای پیشگیری از خشونت مقابل زنان پرداخت و توضیح داد: باید در نظام آموزشی خود مهارت هایی را بگنجانیم که تعاریف آزار و خشونت مشخص شود. باید بفهمیم که آزار جنسی در محیط کار و مصادیق آزار جنسی چیست و باید مهارت هایی برای مقابله با آنها کسب نماییم. از بعد فرهنگی باید کارهای عمیقی در جامعه انجام دهیم تا مردم بدانند که نباید انگشت بهتان همیشه به سمت زنان دراز باشد. باید بتوانیم تعدادی از مفاهیم را بازتعریف نماییم. وقت آن رسیده در ارتباط با زندگی زناشویی و نقش زن و مرد در زندگی به بازتعریف برسیم چونکه در دنیایی زندگی می نماییم که زنان وارد مشاغل حساس و مهم شده اند و کار می کنند اما جایگاه شایسته خودرا پیدا نکرده اند.
لزوم بازبینی قوانین و اسناد
این فعال حوزه زنان با تکیه بر این که از طرفی باید بازبینی در قوانین موجود داشته باشیم، اظهار داشت: علاوه فصل دوم قانون اساسی به نام "حقوق ملت" از برابری زن و مرد حرف می زند اما گویی این فصل تبدیل به یک ویترین شده است. از طرفی ما اسناد بالادستی مثل منشور حقوق شهروندی یا سند ارتقای امنیت زنان در شهر داریم که رونمایی هم شده اند اما جایگاه خودرا در جامعه پیدا نکرده اند. این که چرا این اسناد بالادستی جای خودرا در جامعه پیدا نمی کنند محل سوال است که به علل مختلفی باز می گردد.
وی ادامه داد: همین طور باید ظرفیتهای اساسی برای حضور بانوان در حوزه های مختلف تصمیم گیری و تصمیم سازی بیشتر شود چونکه حضور بیشتر زنان در رده های بالای مدیریتی و تصمیم سازی موجب ایجاد درک مشترک نسبت به مسائل زنان می شود و در غیر این صورت این مسائل و مشکلات ناشناخته باقی می ماند. باید زنی باشد تا این قبیل مشکلات جنس خودرا درک کرده باشد و در این خصوص راهکار هایی ارائه و اجرائی کند.
این فعال حوزه زنان خاطرنشان کرد: هم اکنون به لحاظ فرهنگی و آنهم نه در سطوح بالا، بلکه از سطوح پایین و از خانواده ها و لایه های پایین، اتفاقاتی می افتد که در جامعه جاری شده است. به این معنا که خانواده های ما به فهم و رشد و آگاهی رسیده اند که این مهارت ها را شخصی و فارغ از نظام های رسمی آموزشی به فرزندان خود می دهند اما افرادی که امروز در اجتماع و محیط های کاری حاضر می شوند ماحصل همان تربیت سنتی هستند. بدین سبب اگر ما فضا را برای همین خانواده ها بازتر نماییم تا خانواده ها روند تربیتی خودرا با عنایت به آگاهی خودشان پیش ببرند، در آینده شاهد نسل بهتر و آگاه تری خواهیم بود.
حاجی وثوق با اشاره به اینکه مبارزه با خشونت مقابل زنان نیاز به همراهی و هماهنگی همه دستگاه ها و نهادهای قانون گذار و اجرائی دارد، تصریح کرد: برای حل این مشکل در ابتدا باید این مساله در جامعه ما به رسمیت شناخته شود. باید در ابتدا قبول نماییم مساله ای هست و بعد در صدد رفع آن برآییم و بدنبال راهکار هایی نظیر رویکرد های حمایتی قانونی و فرهنگی برای این امر باشیم. برای این مساله نیز نیاز به راهکارهای کلانی داریم که همت و هماهنگی و هم افزایی میان نهادهای مختلف را می طلبد. این در شرایطی است که گویی این مساله هنوز در جامعه ما به رسمیت شناخته نشده است و وقتی مساله و مشکلی به رسمیت شناخته نمی شود ما با فقدان رویکرد های حمایتی و بی توجهی به آن مساله مواجه هستیم.
جرم انگاری مصادیق خشونت مقابل زنان موجب بدتر شدن شرایط می شود؟
همین طور سمیرا مقدسی، فعال حوزه حقوق بانوان و وکیل پایه یک دادگستری نیز در گفت و گو با ایسنا، در پاسخ به این که برخی معتقدند اساسا جرم انگاری مصادیق مختلف خشونت مقابل زنان منجر به بدتر شدن شرایط می شود، اظهار نمود: جرم انگاری منجر به جلوگیری از وقوع جرم می شود. بدین سبب در حالی که روزانه شاهد این آزارها در محیطهای شغلی و غیره هستیم، نبود جرم انگاری موجب می شود این آزارها و خشونت ها با شدت کم یا زیاد به وقوع بپیوندند.
وی تصریح کرد: من مخالف این مساله هستم که بگوییم قانون نباید در این موارد وارد شود و فقط باید با این مسائل بطور فرهنگی برخورد کرد چونکه قانون گذار از موضع قدرت باید این جرم انگاری را بمنظور جلوگیری از وقوع جرم تصویب کند. این که برخی مطرح می کنند ما نباید در امور خصوصی دیگران تجسس نماییم، بحث دیگری است. برای این امر نیز می توانیم قانون وضع نماییم اما مادامی که شاکی خصوصی تقاضای تشکیل پرونده ای درباب آزار نداشته باشد، به این امر ورود نکنیم؛ بدین سبب من موافق قانون گذاری در این حوزه هستم.
آیا زنان آزار دیده در محیط کاری و معابر می توانند احقاق حق کنند؟
این وکیل پایه یک دادگستری در پاسخ به این که آیا هم اکنون یک زن آزار دیده درمحیط کار طبق قوانین فعلی می تواند احقاق حق کند؟، خاطرنشان کرد: می توان گفت مواد قانونی زیاد و خاصی در این حوزه نداریم. قانون اساسی بصورت کلی گفته است که نباید کسی بر دیگری تجاوز و ظلم کند اما مشخصا درباره ی آزار جنسی صحبتی به میان نیست. قانون مجازات اسلامی نیز تصریح کرده اگر در خیابان یا معابر کسی زنی را مورد آزار و توهین قرار دهد محکوم به جزای نقدی و شلاق است. ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی از زنان و اطفالی که در خیابان مورد آزار و مزاحمت قرار بگیرند حمایت کرده است. بدین سبب این آزار فقط باید در خیابان باشد و نمی توان آنرا به تمام محیط ها شامل کاری و غیر کاری تسری داد.
قوانین فعلی کامل نیستند
وی ادامه داد: قانون درباب استفاده ابزاری از زنان در تبلیغات نیز صحبت کرده اما این هم فقط مخصوص به تبلیغات است و نمی توان آنرا به محیط های کاری تسری داد بدین سبب خلاء داریم و جای کار بسیار است. قوانین فعلی جامع نیستند و هر کدام تکه ای از پازل جزئی را برداشته اند. پازل کلی حقوقی که تمام آزارهای کلامی و زبانی و خشنونت خانگی و... زنان را پوشش دهد، نداریم.
لایحه «امنیت زنان» همچنان در انتظار تصویب در مجلس
سخت بودن اثبات آزار مقابل زنان
این فعال حوزه حقوق بانوان همین طور به مواد لایحه «امنیت زنان» که همچنان منتظر تصویب مجلس است اشاره نمود و توضیح داد: چند ماده خوب در لایحه امنیت زنان آمده اما هنوز منتظر تصویب در مجلس است با این وجود باز هم جای کار دارد و نمی توان گفت تصویب این لایحه کفایت می کند.
مقدسی همین طور درباره ی سخت بودن بحث اثبات آزار مقابل زنان نیز توضیح داد: حتی اگر قانون هم تصویب شود اثبات این امر آنقدر سخت هست که بسیاری از زنان از ترس این که جامعه به آنها برچسب نزند، سکوت می کنند. بسیاری از بانوانی که مورد تجاوز جنسی و نه آزار قرار می گیرند این مساله را بیان نمی کنند چونکه می ترسند مقصر واقع شوند. جامعه ما هنوز به زنان آزار دیده و قربانی به چشم مقصر نگاه می کند و زنان از ترس آبرو سکوت می کنند. این امر را بارها در پرونده هایی که داشته ام دیده ام و باوجود این که به عنوان وکیل زنان را تشویق به بیان مساله می کنم اما آنها اغلب سکوت می کنند.
منبع: enjoytrip.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب